Mostek kapitański to pomieszczenie stanowiące centralny punkt kierowania statkiem. Znajdują się w nim wszystkie urządzenia i przyrządy niezbędne do sterowania i nawigacji. Mostek kapitański jest na ogół najwyżej położonym miejscem na statku, gdyż musi zapewniać kapitanowi odpowiednią widoczność, niezbędną do przeprowadzania manewrów. Takie centrum sterowania znajduje się praktycznie każdym pojeździe czy samolocie, tam jednak nosi nazwę kokpit. Nawet na statkach kosmicznych występuje nazwa kokpit. Dochodzimy w ten sposób do pytania: czemu jedynie w statkach wodnych pomieszczenie dowodzenia nazywa się mostkiem?
Mostek kapitański
Każda, nawet najprostsza łódź potrzebuje urządzenia sterowego. W niewielkich łodziach był to tzw. rumpel, zwany także drążkiem sterowym. Przestrzeń wokół rumpla nazywano kokpitem. Gdy pojawiły się wielkie statki, kapitan dowodził z tylnego pokładu, gdzie znajdował się ster pozwalający na kierowanie statkiem. Gdy ster był zabudowany, pomieszczenie takie nazywano sterówką. Za ster odpowiedzialny był sternik, natomiast komendy wydawał mu kapitan.
W XIX wieku w powszechnym użyciu pojawiły się statki napędzane kołami, zwane bocznokołowcami. Napędzane parą dwa wielkie koła łopatkowe pozwalały statkom osiągnąć sporą prędkość niezależnie od warunków atmosferycznych. Niestety koła miały pewną wadę – z powodu dużego rozmiaru ograniczały widoczność, niezbędną do przeprowadzania manewrów. Z położonej w tylnej części statku sterówki widoczność była ograniczona. Najwyższym punktem na statku było zabudowane koło z którego kapitan mógł oceniać aktualną sytuację i wydawać odpowiednie komendy sternikowi. Ponieważ kapitan potrzebował dostępu do obu stron statku, koła zaczęto łączyć mostkiem. Stąd wzięła się nazwa mostek kapitański. Gdy w późniejszym czasie, gdy pojawiły się statki śrubowe, mostek przeniesiono na najwyższą część nadbudówki. Z upływem czasu statki stawały się coraz większe, jednak niezależnie od rozmiaru i ilości pokładów, centrum dowodzenia zawsze znajduje się w najwyższej części statku. Mimo iż technicznie pomieszczenie dowodzenia nie ma już nic wspólnego z mostem, nazwa została i jest używana do dzisiaj.
Źródła:
https://www.marineinsight.com/naval-architecture/bridge-of-a-ship-design-and-layout/
https://www.marineinsight.com/videos/why-is-the-command-centre-of-a-ship-called-bridge/
https://themaritimepost.com/2021/01/18/video-why-the-command-center-of-a-ship-is-called-bridge/
