Dlaczego pociski Javelin są takie skuteczne?

Podczas trwającego konfliktu zbrojnego wiele krajów ofiarowało Ukrainie pomoc humanitarną, finansową i zbrojną. Ze zdobytego w ten sposób uzbrojenia, Ukraińcy obrońcy szczególnie upodobali sobie pociski Javelin. Dlaczego akurat ten pocisk cieszy się tak dużą popularnością?

Ukrainian UAV footage showing a Russian tank being struck with a munition, possibly an anti-tank mine. https://t.co/hf3VQVxwRx pic.twitter.com/21zMExoC3W

— Rob Lee (@RALee85) March 15, 2022

FGM-148 Javelin (ang. oszczep) to ręczna wyrzutnia pocisków z systemem fire and forget (odpal i zapomnij). Oznacza to, że pocisk będzie sam się naprowadzał na wyznaczony cel. Zasięg to niemal dwa i pół kilometra. Javelin jest pociskiem kumulacyjnym (HEAT). Energia pocisku w momencie trafienia celu zostaje skupiona niczym w soczewce i z łatwością przepala się przez gruby pancerz czołgu, wtłaczając do środka morderczy żar. Żar ten nie tylko boleśnie parzy załogę, ale i może spowodować eksplozję zgromadzonych w środku pocisków, co oznacza rozerwanie czołgu na strzępy.

Pancerz reaktywny nie jest przeszkodą dla pocisku Javelin

Rosyjskie czołgi bardzo często chronione są pancerzem reaktywnym, który potrafi zniwelować działanie HEAT. Pancerz taki to ładunki wybuchowe przymocowane bezpośrednio do pancerza (wyglądają jak małe cegiełki). W momencie trafienia, ładunek eksploduje i rozprasza energię pocisku kumulacyjnego. Pocisk Javelin jest jednak w stanie zniszczyć cel chroniony pancerzem reaktywnym, gdyż używa dwóch ładunków. Pierwszy ma za zadanie zdetonować moduł ładunku reaktywnego a drugi przebić pancerz.

Co się dzieje z załogą czołgu po trafieniu pociskiem przeciwpancernym?

czołg T-72_Ajeya — Czołg T72 pokryty pancerzem reaktywnym

Javelin atakuje z góry

Drugą zaletą pocisku jest tor lotu. Kiedy wyobrażamy sobie ręczną wyrzutnię rakiet, myślimy o locie po linii prostej od wyrzutni do celu. Javelin po wystrzeleniu wznosi się i opada z góry na swój cel. Dzięki temu trafienie następuje w słabo chronioną wieżyczkę.

Ukraińcy niszczą rosyjski system artylerii rakietowejhttps://t.co/d8sW3qNCYP #wojna #rosja #ukraina #Javelin

— Porcja Wiedzy (@PorcjaW) March 17, 2022

Opóźniony wyrzut

Ostatnią zaleta Javelinów, jest sposób odpalenia. Normalna wyrzutnia rakiet od razu odpala główny pocisk. Efektem jest przeraźliwy świst i spory wyrzut ognia pojawiający się z tyłu wyrzutni. Jeśli za wyrzutnią stanie człowiek zostanie bardzo ciężko poparzony. Niestety ogranicza to także możliwości użycia wyrzutni – jeśli strzelający żołnierz będzie stał blisko jakiejś fizycznej przeszkody (mur), odbity żar może go poparzyć. Javelin jest odpalany przy pomocy niewielkiego ładunku, który odrzuca pocisk na kilka metrów. Dopiero w tym momencie aktywuje się właściwy napęd, który wzbija rakietę do góry. Dzięki niewielkiej ilości gazów odrzutowych Javelin nadaje się do oddawania strzałów nawet z niewielkiej przestrzeni (np. mieszkanie). Pierwszy ładunek utrudnia też wykrycie pozycji strzelca. Jeśli dodamy do tego, że systemy obronne pojazdu nie są w stanie wykryć pocisku do czasu jego odpalenia, oznacza, że załoga ma dosłownie sekundy na reakcję od czasu wykrycia do impaktu.