W grze Indiana Jones i Wielki Krąg słynny poszukiwacz skarbów próbuje wyjaśnić tajemnicę „wielkiego kręgu” – jak twierdzi, największej zagadki archeologicznej w historii. Czy jest to jedynie fantazja twórców czy prawdziwa zagadka historyczna?
Co to jest Wielki Krąg?
Wielki Krąg to teoria zakładająca, że wiele najważniejszych starożytnych zabytków i miejsc kultu na świecie leży na jednej linii okrążającej Ziemię. Do tych miejsc zalicza się m.in. Machu Picchu, egipskie piramidy, posągi na Wyspie Wielkanocnej, Angkor Wat i Stonehenge. Według hipotezy lokalizacja tych obiektów miała być celowo zaplanowana.
Kto wymyślił Wielki Kręg?
Twórcą teorii był francuski badacz Jim Alison, który w latach 70. XX wieku zauważył, że wiele słynnych obiektów znajduje się na jednej linii. Jego badania wykazały, że linia ta tworzy okrąg, nazwany przez niego „wielkim kręgiem”. Alison twierdził, że tak precyzyjne rozmieszczenie nie mogło być przypadkowe.
W jakim celu powstał Wielki Krąg?
Zwolennicy teorii proponują kilka hipotez dotyczących celu istnienia Wielkiego Kręgu:
Nawigacja i mapowanie Ziemi
Wielki Krąg mógł pełnić funkcję systemu nawigacyjnego lub mapy globu. Budowle na tej linii mogły być punktami orientacyjnymi dla podróżników i wyznaczać szlaki handlowe lub migracyjne.
Energetyczne linie mocy (ley lines)
W latach 20. XX wieku archeolog Alfred Watkins zaobserwował, że wiele starożytnych miejsc w jego rodzinnej Anglii leży wzdłuż prostych linii, które nazwał „ley lines”. Choć jego teoria została odrzucona przez naukowców, w latach 60. zyskała popularność wśród ezoteryków. Według nich linie ley to ścieżki nieznanej współczesnej nauce energii, a starożytni budowali swoje obiekty w miejscach ich przecięcia, by wykorzystywać ich duchowe i energetyczne właściwości. Wielki Krąg miałby być jedną z takich linii.
Obca interwencja
Niektóre teorie pseudonaukowe sugerują, że starożytne cywilizacje budowały swoje miejsca kultu wegług instrukcji podsyłanych im przez kosmiczne cywilizacje. Obce istoty miały rzekomo wskazywać konkretne lokalizacje, a Wielki Krąg był rodzajem znaków drogowych dla przyszłych wizytatorów.
Brak jednak konkretnych dowodów na potwierdzenie którejkolwiek z tych hipotez. Nie odnaleziono żadnych tekstów ani artefaktów wskazujących, że starożytne cywilizacje w jakikolwiek sposób współpracowały.
Jakie zabytki znajdują się na Wielkim Kręgu?
Wyspa Wielkanocna (Chile) – posągi moai.
Machu Picchu (Peru) – inkaskie miasto w Andach.
Nazca (Peru) – linie widoczne z lotu ptaka.
Timbuktu (Mali) – centrum nauki i handlu.
Egipskie piramidy (Egipt) – cuda starożytnego świata.
Petra (Jordania) – miasto wykute w skale.
Persepolis (Iran) – stolica imperium Persów.
Mohenjo-Daro (Pakistan) – miasto cywilizacji Indusu.
Khajuraho (Indie) – kompleks świątyń.
Angkor Wat (Kambodża) – gigantyczny kompleks świątyń.
Sukhothai (Tajlandia) – dawna stolica Tajów.
Stonehenge (Anglia) – prehistoryczne kamienne kręgi.
Teorie przeczące istnieniu Wielkiego Kręgu
Główny zarzut wobec teorii to fakt, że rozmieszczenie zabytków może być dziełem przypadku. Na Ziemi istnieje wiele starożytnych miejsc, a odpowiednie dobranie punktów zawsze pozwoli wytyczyć jakąś linię.
Przykładowo można połączyć dowolne dwa odległe miasta, a następnie sprawdzić, jakie inne miejscowości leżą wzdłuż tej linii. Na pewno znajdzie się kilka przykładów, ale czy to dowód na celowość ich położenia?
Selektywne dobieranie miejsc
Lista zabytków Wielkiego Kręgu jest subiektywna i pomija wiele innych ważnych miejsc, takich jak:
Chichen Itza (Meksyk) – prekolumbijskie miasto założone przez Majów
Teotihuacan (Meksyk) – starożytne miasto i ośrodek kultowy
Göbekli Tepe (Turcja) – starożytna świątynia
Cahokia Mounds (USA) – prekolumbijskie kopce ziemne w Ameryce Północnej.
Czogha Zanbil (Iran) – starożytna ziggurat z epoki elamickiej
Apofenia
Krytycy teorii wskazują na apofenię, czyli tendencję do dostrzegania wzorców tam, gdzie ich nie ma.
Źródła:
https://www.vg247.com/indiana-jones-and-the-great-circle-storyline-based-on-real-world-theory
https://home.hiwaay.net/~jalison/
https://skepticaldebate.livejournal.com/40159.html
https://atlantipedia.ie/samples/tag/jim-alison/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Apofenia
