Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny, polegający na rozcięciu powłok brzusznych oraz macicy i wydobyciu dziecka. Zabieg wykonywany jest, gdy poród nie może się odbyć naturalnie. Jednak skąd się wzięła jego nazwa?
Zabieg ten znany był już w czasach antycznych. W starożytnym Rzymie prawo zakazywało grzebania ciężarnej kobiety bez wyciągnięcia z jej łona płodu. Cięcie używano też jako środek ostateczny w przypadku komplikacji porodowych. Niektóre źródła podają, że właśnie w ten sposób miał przyjść na świat Juliusz Cezar. Wyjaśniałoby to pochodzenie terminu, jednak przeczy temu fakt, że matka Cezara zmarła ponad 50 lat po urodzeniu syna. Zabieg cięcia dokonywany był jako ostateczność, gdyż śmiertelność była bliska 100%. Jest więc bardzo nieprawdopodobne, że dokonano na niej takiego zabiegu. Gdyby wydarzenie takie miało miejsce, byłoby to medycznym ewenementem odnotowanym przez wielu żyjących w tym czasie historyków.
Pierwszy zakończony sukcesem zabieg cesarskiego cięcia wykonano dopiero w XVI wieku w Szwajcarii. Nowoczesną technikę wykonywania cięcia cesarskiego opracował włoski położnik Eduardo Porro (1842–1902). Jego metoda ograniczała śmiertelność do blisko 60%, co w tamtych czasach było prawdziwym przełomem. Obecnie śmiertelność w wyniku cesarskiego cięcia wynosi około 0.02%
No dobrze, ale skoro nazwa zabiegu nie może pochodzić od Juliusza Cezara, to jakim cudem została z nim skojarzona? Pomyłka wynika z nieprawidłowej interpretacji prac rzymskiego historyka Pliniusza Starszego. To on jest źródłem informacji o przyjściu Cezara na świat przez cięcie. Tyle że pisał on o przyjściu na świat nie Juliusza Cezara, a jednego z jego przodków, o takim samym imieniu. Imię rodowe Cezar pochodzi od łacińskiego słowa „caedere” oznaczającego „ciąć„.
„Those children, whose birth has cost the mother her life, are evidently born under more favourable auspices; for such was the case with the first Scipio Africanus; the first, too, of the Cæsars was so named, from his having been removed by an incision in his mother’s womb.”
Późniejsze opracowania historyczne, takie jak pochodząca z 10 wieku Księga Suda powieliły nieprawidłową informację o Juliuszu Cezarze i w ten sposób fałszywa informacja trafiła nawet do tak szanowanych opracowań, jak słownik oksfordzki.
Podsumowując — mało znany członek rodu, z którego wywodził się Juliusz Cezar, urodził się w wyniku cięcia i na pamiątkę tego wydarzenia otrzymał imię Cezar, wywodzące się od czasownika „ciąć”. W późniejszym czasie historycznie opracowania w nieprawidłowy sposób powielały informację o tym, że to sam Juliusz Cezar urodził się w ten sposób i w ten sposób nazwa zabiegu medycznego została skojarzona z rzymskim dyktatorem.
Źródła:
http://perseus.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?p.205:642.LatinAugust2012
https://www.nlm.nih.gov/exhibition/cesarean/part1.html
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/c-section/about/pac-20393655
https://www.birthinjuryhelpcenter.org/c-section-history.html
https://www.birthinjuryguide.org/2018/05/how-c-sections-begin/
