Na planie filmu „Rust” doszło do tragicznego wypadku. Operatorka kamery Halyna Hutchins zmarła, a reżyser Joel Souza został ranny po tym, jak aktor Alec Baldwin wystrzelił do nich z nabitej broni. Jak mogło dojść do aż tak tragicznej pomyłki?
Jak realizuje się strzelaniny na planie filmowym?
Istnieją dwie główne metody: albo aktorzy używają atrap niezdolnych do oddania strzału, a efekt wystrzału zostaje dodany komputerowo w post produkcji, albo używają prawdziwej broni palnej nabitej ślepą amunicją. „Ślepak” to zwykły nabój, pozbawiony pocisku. Zamiast niego nabój zamknięty jest cienkim metalowym płaszczem, który ulega rozerwaniu w momencie wystrzału. Kryje się w tym niebezpieczeństwo, gdyż odłamki płaszcza po wystrzale mogą wylecieć z lufy i ranić blisko stojącą osobę. Zranić może nawet wylatujący z lufy strumień gorących gazów. W taki sposób zginął znany z serialu „Niebezpieczne ujęcia” Jon-Eric Hexum. W przerwie między ujęciami aktor przyłożył sobie broń do głowy, udając, że gra w „rosyjską ruletkę”. Na jego nieszczęście w komorze wciąż tkwił ślepy nabój. Strumień gazu uderzył go z taką siłą, że aktor zmarł w szpitalu, nie odzyskawszy przytomności.
Broń jest dostarczana i obsługiwana przez rekwizytora z odpowiednim przeszkoleniem, lub w przypadku większych produkcji, przez wykwalifikowaną osobę — zbrojmistrza. Osoba taka przygotowuje broń, upewnia się, że jest załadowana odpowiednią amunicją i sugeruje niezbędne środki bezpieczeństwa.
Do wyjaśnienia pozostaje wiele pytań: kto załadował broń prawdziwym nabojem, dlaczego nikt jej nie sprawdził i czemu aktor wymierzył broń w kamerzystę. Na pewno dojdzie do próby przerzucania się odpowiedzialnością. Sytuację utrudnia fakt, że nie istnieje zestaw konkretnych przepisów regulujących używanie broni palnej na planie. O ewentualnym postawieniu zarzutów zadecydują odpowiednie organy. My jednak możemy śmiało napisać, że winę ponosi brak przestrzegania zasad bezpieczeństwa na planie. Niezależnie czy jesteśmy na strzelnicy, na planie filmu, czy w swoim prywatnym domu, w przypadku obchodzenia się z bronią palną należy bezwzględnie przestrzegać kilku zasad. Zasad, które bez wątpienia zostały złamane.
Zasady bezpiecznego obchodzenia się z bronią.
– Każdą broń, jaka znajdzie się naszym posiadaniu, traktujemy jak nabitą. Niezależnie od tego czy ktoś nam powiedział, że magazynek jest pusty, a iglica usunięta — broń jest zawsze nabita i gotowa do strzału. Na planie filmowym panuje niepisana zasada, pokazywania momentu ładowania broni aktorom, którzy mają znaleźć się na linii ognia.
– Nigdy nie celujemy broni w nikogo, chyba że mamy zamiar ją użyć (np. w samoobronie). Na planie filmowym oczywiście występuje konieczność mierzenia, a nawet strzelania do kogoś, jednak aktor powinien mierzyć jedynie w momencie kręcenia sceny.
– Nie trzymamy palca na spuście. Palec powinien zostać położony na spuście dopiero w momencie oddawania strzału.
– Przed pociągnięciem za spust musimy mieć świadomość, co znajduje się przed i za naszym celem. W przypadku strzelania ostrą amunicją musimy sobie zdawać sprawę, że po trafieniu w cel (np. puszkę) kula poleci dalej. Na planie filmowym aktor musi zostać poinstruowany, jaki jest zasięg rażenia danej amunicji.
Istnieją jesze inne zasady, jednak nie dotyczą one tej konkretnej sytuacji, więc je tutaj pomieniemy.
Alec Baldwin nie sprawdził, czy przekazana mu broń jest nabita. Baldwin nie powinien też mierzyć broni w członków ekipy. Jeśli natomiast scena wymagała strzelana w stronę kamery, to ekipa powinna stać za specjalną szybą – nawet w przypadku używania ślepych nabojów. Osoby stojące na linii strzału powinny także nosić kamizelkę kuloodporną. Do tego wszystkiego należy dodać fakt, że zbrojmistrzyni była osobą niedoświadczoną, a ekipa umilała sobie czas, strzelając prawdziwą amunicją, która następnie była przechowywana w tym samym pomieszczeniu co amunicja ślepa. To było proszenie się o wypadek.
Dlaczego nie zrezygnować z broni palnej na rzecz efektów komputerowych?
Odpowiedzi są dwie: koszt i realizm. Opakowanie ślepej amunicji kosztuje kilkadziesiąt dolarów, co jest nieporównywalnie tańsze do kosztu dodania realistycznego efektu wystrzału na komuterze. Jak bardzo ten proces jest skomplikowany, można się dowiedzieć z poniższego nagrania.
Niestety grafika komputerowa to nie wszystko — pozostaje jeszcze reakcja aktora. Podczas strzelania pojawia się lekki odrzut. Po każdym strzale pistolet zostaje poderwany do góry. Jeśli aktor strzela z pozycji leżącej, to podmuch z lufy wpływa na otoczenie (kurz, trawa itp.) Są to drobne detale, które nasze oko podświadomie wychwytuje. A reżyserzy chcą jak największego realizmu. Zamiast więc płacić za wielogodzinną pracę grafika, można nakręcić ujęcie wyglądające o niebo lepiej za ułamek tej sumy.
Trzeba pamiętać, że do wypadków takich jak na planie Rust dochodzi niezwykle rzadko, gdyż trzymając się zasad bezpieczeństwa, jest niemal niemożliwe doprowadzić do tak tragicznej sytuacji. W całej ponad stuletniej historii kina doszło do zaledwie kilku wypadków śmiertelnych w wyniku użycia broni na planie. Za każdym razem winę powodem było lekceważenie środków bezpieczeństwa.
Poniższa scena z filmu “Gorączka”, uważana za jedną z najlepiej zrealizowanych strzelanin w historii kina, została nakręcona w całości z użyciem ślepej amunicji. Mimo wystrzelenia setek nabojów, nie doszło do żadnego incydentu.
Źródła:
https://www.independent.co.uk/news/world/americas/alec-baldwin-shooting-rust-lawsuit-latest-b1959576.html
https://www.insider.com/alec-baldwin-opposed-nra-gun-rights-activists-2021-10
https://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-59035488
https://www.labour.gov.on.ca/english/hs/pubs/filmguide/gl_39.php
https://chicago.suntimes.com/news/2021/10/23/22741990/gun-safety-rules-movie-sets-state-regulations-brandon-lee-alec-baldwin-rust-accidental-shooting
interesujace