Marzenia senne to historie i obrazy, które nasz umysł tworzy podczas snu. Mogą pojawić się w ciągu całej nocy, jednak najczęściej występują w trakcie fazy REM. Sny mogą angażować wszystkie zmysły – widzimy, słyszymy, a nawet odczuwamy różne doznania. Naukowcy wiedzą bardzo dużo na temat roli snu w regulacji metabolizmu, ciśnienia krwi, funkcji mózgu i innych aspektów zdrowia, jednak na najważniejsze pytanie jak do tej pory nikt nie znalazł odpowiedzi: dlaczego śnimy?
Istnieje szereg teorii wyjaśniających istnienie snów. Oto najpopularniejsze z nich.
Sny pełnią rolę terapeutyczną
Sny mogą być sposobem na konfrontację z trapiącymi nas emocjonalnymi problemami. Sen uświadamia nam prawidłową drogę postępowania, pozwalającą łatwiej uporać się z danym problemem. Często słyszaną poradą w przypadku napotkania jakichś przeciwności losu jest: prześpij się z tym. Czasami to pomaga – po przebudzeniu problem wydaje nam się mniej istotny, lub decyzja jak go rozwiązać jest już w naszej głowie.
Niektórzy dopatrują się w symbolice snów konkretnych odpowiedzi. Wypadanie zębów ma symbolizować lęki, zwątpienie lub frustrację. Istnieją nawet specjalne książki zwane sennikami, które podają interpretację różnych snów. Nauka jednak je neguje. Chociaż sen może mieć znaczenie, to jego wydźwięk będzie indywidualny dla każdej osoby. Sen o lataniu, będzie oznaczał co innego dla osoby cierpiącej na lek wysokości a co innego dla zawodowego pilota.
Sny mogą być źródłem natchnienia i kreatywności
Inną teorią jest rozwijanie twórczych tendencji. Artyści przypisują marzeniom sennym niektóre ze swoich najlepszych prac. Zdarza się, że osoba budzi się ze świetnym pomysłem na film lub piosenkę. Przykładem niech będą utwory takie jak: “Yesterday” (Paul McCartney) i “I Can’t Get No (Satisfaction)” (Keith Richards).
W stanie czuwania dominują obszary mózgu odpowiedzialne za logiczne myślenie. Podczas snu są one prawie nieaktywne. Pozbawiony logicznego filtra mózg, pozwala na niemal nieograniczony przepływ myśli i tworzenie fantazji.
Zarządzanie pamięcią
Sen może być efektem ubocznym usuwania częściowych, błędnych lub niepotrzebnych informacji. Mózg odtwarza niedawne wspomnienia, po czym usuwa te uznane za zbędne. Podczas „sprzątania”, pojawiają się impulsy elektryczne, które zostają wychwycone przez obszary odpowiedzialne za świadome myślenie. Ponieważ mózg nie wie, co te fragmenty oznaczają, próbuje je połączyć w jedną spójną całość. Tłumaczy to, dlaczego sny przeplatają normalne wydarzenia z fantazjami.
Trening pamięci
Sen może być sposobem na wzmacnianie pamięci. Sny często są fragmentami naszych prawdziwych przeżyć wymieszanych z fikcyjnymi wydarzeniami. Według tej teorii mózg używa różnych wspomnień, aby trenować mniej aktywne obszary pamięci, podobnie jak człowiek biega, aby rozwijać mięśnie nóg i wzmacniać kondycję.
Symulacja zagrożeń
Według tej teorii sny mają nas przygotować do radzenia sobie z prawdziwymi zagrożeniami i sytuacjami stresowymi. Za teorią tą przemawia fakt, że ciało migdałowate, czyli część mózgu odpowiedzialna za negatywne emocje, agresję oraz reakcje obronne jest w trakcie snu bardzo uaktywniona. Sny często dotyczą wydarzeń traumatycznych, podczas których nasze życie jest zagrożone.
Ukryte pragnienia
Niejednokrotnie treścią naszych snów są wydarzenia, których chcielibyśmy doświadczyć w prawdziwym życiu. Możemy śnić o latanie, bogactwie, popularności, bohaterskich uczynkach czy seksualnych podbojach. Teorii tej przeczy fakt, że wiele snów przedstawia wydarzenia nieprzyjemne.
Przypadkowa aktywność mózgu
Ten pogląd utrzymuje, że śnienie nie ma zasadniczego celu ani znaczenia.
Są to najpopularniejsze teorie dotyczące snu. Niestety naukowcy wciąż nie mogą wypracować konsensusu dotyczącego jednej nich, więc póki co odkrycie tej tajemnicy pozostaje w sferze marzeń sennych.
Źródła:
https://time.com/4921605/dreams-meaning/
https://www.discovermagazine.com/mind/does-dream-interpretation-have-any-scientific-basis
https://medium.com/getting-art-done/yesterday-came-to-paul-mccartney-in-a-dream-was-it-a-creative-miracle-79839cb303fe
https://blog.fluidui.com/dreams-creativity-and-how-they-are-connected/
https://www.webmd.com/sleep-disorders/dreaming-overview
