Transfuzja krwi, jak każdy zabieg, niesie za sobą pewne ryzyko. Na szczęście prawdopodobieństwo zarażenie się chorobami przenoszonym przez krew jest bardzo małe, żeby nie powiedzieć znikome. Statystycznie największe ryzyko stanowi podanie niezgodnej grupy krwi. Dlatego przed zabiegiem transfuzji wykonuje się specjalny test, aby wykluczyć takie ryzyko. Jednak jesteśmy ludźmi i pomyłki się zdarzają. Co się stanie jeśli otrzymamy złą grupę krwi?
Budowa krwi jest dość prosta – w płynnym osoczu zawieszone są: czerwone i białe krwinki oraz płytki krwi. Przy transfuzji najważniejsze są czerwone krwinki, gdyż to one się od siebie różnią. Aby rozróżnić poszczególne grupy krwi, medycyna używa specjalnych skrótów. Przykładowa grupa krwi może wyglądać tak: AB- (lub AB Rh-). Co to oznacza?
Zacznijmy od końca tego skrótu, czyli czynnika Rh. Krew może posiadać czynnik Rh (wtedy jest oznaczone Rh+) lub nie posiadać (wtedy czynnik jest oznaczony Rh-). Około 85% ludzi ma czynnik Rh we krwi. Jeśli osobie, która nie posiada czynnika (Rh-), przetoczy się krew Rh+, organizm biorcy uzna krew za ciało obce i zacznie wytwarzać przeciwciała. Natomiast jeśli krew Rh- podamy człowiekowi z krwią Rh+ nic złego się nie stanie. Największe zagrożenie związane z czynnikiem Rh dotyczy kobiet w ciąży. Jeśli kobieta ma Rh ujemne, a ojciec Rh dodatnie jest spora szansa, że dziecko też będzie miało krew RH+. Samo w sobie nie jest to jeszcze niebezpieczne, jednak jeśli kobieta wcześniej otrzymała transfuzję krwi z Rh+ lub jest to druga ciąża, organizm może zacząć atakować płód, uznając go za ciało obce. Nazywamy to konfliktem serologicznym.
Teraz przyjrzyjmy się początkowym literom. Otóż w czerwonych krwinkach znajdują się białka, nazywane antygenami grup krwi. Krwinki mogą zawierać białko A ( ok 40% ludzi), B (ok 12% ) lub jednocześnie A i B (ok 8%). Natomiast kiedy krwinki nie zawierają ani białka A, ani B to mówimy o grupie zero (ok 40%). Te antygeny to substancje pozwalające organizmowi rozróżnić własne komórki od obcych. Kiedy w organizmie pojawią się antygeny złego typu…no cóż, możemy to porównać do pojawienia się osoby ubranej w barwy Wisły na spotkaniu kibiców Cracovii.
Typ 0 (zero) jest tolerowany przez wszystkich biorców. Osobę z taką grupą krwi nazywa się uniwersalnym dawcą. Z tego względu krew typu “0” bardzo ceniona, gdyż można ją przetaczać bez dodatkowych testów. Niestety osoby z grupą “0” mogą mieć podaną krew jedynie tej samej grupy. Grupa krwi A jest tolerowana przez biorców z grupą A i AB. Grupa B jest tolerowany przez biorców z grupą B i AB. Z tego względu osoby z grupą AB są biorcami uniwersalnymi i mogą pobrać krew od dowolnej grupy.
Wracając do głównego pytania. Jeśli otrzymasz krew, która nie jest zgodna z twoją krwią, twoje ciało wyprodukuje przeciwciała, aby zniszczyć komórki krwi dawcy. Nazywa się to reakcją hemolityczną. Komórki krwi są rozerwane na strzępy, a do organizmu uwalnianych jest mnóstwo nieciekawych substancji chemicznych, zatruwających organizm. Objawami reakcji hemolitycznej są: gorączka, niskie ciśnienie krwi i hemoglobinuria (hemoglobina w moczu). Jakby tego było mało, w naszej krwi pojawia się mnóstwo mirkoskrzepów, które tamują dopływ krwi do niektórych organów. W najgorszym przypadku podanie złego typu krwi kończy się śmiercią. Oczywiście jest to najgorsza możliwa opcja, która zdarza się niezwykle rzadko. Przykładowo w Wielkiej Brytanii, ostatni przypadek zakończony zgonem wydarzył się w 2014. Pomyłka nastąpiła w wyniku podania złego typu krwi, osobie o podobnym nazwisku.
Źródła:
https://parenting.pl/czynnik-rh
https://www.healthline.com/health/abo-incompatibility
https://www.uwhealth.org/health/topic/special/blood-transfusion/tc4111.html
https://io9.gizmodo.com/what-happens-when-you-get-the-wrong-blood-type-1696686395
https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-london-38918459
