Transfuzja krwi, jak każdy zabieg medyczny, niesie za sobą pewne ryzyko. Na szczęście prawdopodobieństwo zarażenie się chorobami przenoszonymi przez krew jest bardzo małe. Statystycznie największe ryzyko stanowi podanie pacjentowi niezgodnej grupy krwi. Dlatego przed dokonaniem transfuzji wykonuje się specjalny test. Jednak jesteśmy ludźmi i pomyłki się zdarzają. Co się stanie jeśli otrzymamy złą grupę krwi?
Skład krwi jest dość prosty – w płynnym osoczu zawieszone są: czerwone i białe krwinki oraz płytki krwi. Podczas transfuzji najważniejsze są czerwone krwinki, gdyż to one się od siebie różnią. Aby rozróżnić poszczególne grupy krwi, używa się specjalnych skrótów. Przykładowa grupa krwi może wyglądać tak: AB- (lub AB Rh-). Co to oznacza?
Zacznijmy od końca tego skrótu, czyli czynnika Rh. Jeśli krew posiada czynnik Rh, mówimy o czynniku „Rh”+, jeśli nie do czynienia mamy z czynnikiem „Rh-„. Około 85% ludzi na świecie ma czynnik Rh we krwi. Jeśli osobie, która nie posiada czynnika (Rh-), przetoczy się krew Rh+, organizm biorcy uzna krew za ciało obce i zacznie wytwarzać przeciwciała. Natomiast jeśli krew Rh- podana zostanie człowiekowi z krwią Rh+ nic złego się nie stanie. Największe zagrożenie związane z czynnikiem Rh dotyczy kobiet w ciąży. Jeśli kobieta ma Rh ujemne, a ojciec Rh dodatnie istnieje duża szansa, że dziecko też będzie miało krew RH+. Samo w sobie nie jest to jeszcze niebezpieczne, jednak jeśli kobieta wcześniej otrzymała transfuzję krwi z Rh+ lub jest to druga ciąża, organizm może zacząć atakować płód, uznając go za ciało obce. Nazywamy to konfliktem serologicznym.
Teraz przyjrzyjmy się początkowym literom. W czerwonych krwinkach znajdują się białka, zwane antygenami grup krwi. Krwinki mogą zawierać białko A ( ok. 40% ludzi), B (ok. 12% ) lub jednocześnie A i B (ok. 8%). Natomiast kiedy krwinki nie zawierają ani białek A i B mówimy o grupie zero (ok. 40%). Antygeny to substancje pozwalające organizmowi rozróżnić własne komórki od obcych. Kiedy w organizmie pojawią się antygeny złego typu, organizm zaczne je atakować. Skutki tego omówimy w ostatnim paragrafie.
Dawca uniwersalny
Typ 0 (zero) jest tolerowany przez wszystkich biorców. Osobę z taką grupą krwi nazywa się uniwersalnym dawcą. Z tego względu krew typu „0” jest bardzo ceniona, gdyż można ją przetaczać bez dodatkowych testów. Niestety osoby z grupą „0” mogą mieć podaną krew jedynie tej samej grupy. Grupa krwi A jest tolerowana przez biorców z grupą A i AB. Grupa B jest tolerowany przez biorców z grupą B i AB. Z tego względu osoby z grupą AB są biorcami uniwersalnymi i mogą pobrać krew od dowolnej grupy.
Co się stanie, jeśli otrzymam transfuzję złego rodzaju krwi?
Wracając do głównego pytania, jeśli otrzymasz krew, która jest niezgodna z twoją, organizm wyprodukuje przeciwciała, aby zniszczyć komórki krwi dawcy. Nazywa się to reakcją hemolityczną. Komórki krwi zostaną rozerwane na strzępy, w wyniku czego do organizmu dostanie się mnóstwo szkodliwych substancji chemicznych. Objawami reakcji hemolitycznej są: gorączka, niskie ciśnienie krwi i hemoglobinuria (hemoglobina w moczu). We krwi pojawi się mnóstwo mikroskrzepów, które mogą zatamować dopływ krwi do niektórych organów. W przypadku gdy zatkane zostaje światło naczynia doprowadzającego krew do mózgu, może dojść do udaru niedokrwiennego. W najgorszym przypadku podanie złego typu krwi kończy się śmiercią. Oczywiście jest to najgorsza możliwa opcja, która zdarza się niezwykle rzadko. W Wielkiej Brytanii, ostatni przypadek zakończony zgonem wydarzył się w 2014. Pomyłka nastąpiła w wyniku podania złego typu krwi, osobie o podobnym nazwisku.
Źródła:
https://parenting.pl/czynnik-rh
https://www.healthline.com/health/abo-incompatibility
https://www.uwhealth.org/health/topic/special/blood-transfusion/tc4111.html
https://io9.gizmodo.com/what-happens-when-you-get-the-wrong-blood-type-1696686395
https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-london-38918459