Bakterie i wirusy to patogeny mogące powodować wiele mniej lub bardziej poważnych infekcji. Jedne i drugie mogą powodować podobne objawy, ale na tym podobieństwa między nimi się kończą. Jakie są różnice między bakteriami i wirusami?
Rozmiar
Rozmiar bakterii
Bakterie zazwyczaj mają 0,5–5,0 mikrometrów długości (mikrometr to jedna tysięczna milimetra), jednak istnieje także kilka gatunków widocznych gołym okiem. Przykładowo, gatunek bakterii siarkowej thiomargarita namibiensis osiąga nawet pół milimetra długości. Wśród najmniejszych bakterii są przedstawiciele rodzaju Mycoplasma, które mierzą zaledwie 0,3 mikrometra. Większość bakteri możemy zobaczyć pod mikroskopem optycznym.
Rozmiar wirusa
Większość wirusów ma średnicę od 20 nanometrów (nanometr to jedna milionowa milimetra) do 400 nm, jednak największe mają średnicę około 500 nm i długość w granicach 900 nm. Tylko największe i najbardziej złożone wirusy można oglądać pod mikroskopem optycznym – większość z nich można zobaczyć jedynie przy pomocy mikroskopu elektronowego.
Rozmnażanie
Bakterie są organizmami jednokomórkowymi, które rozmnażają się bezpłciowo niezależnie od innych organizmów. Ich rozmnażanie się następuje przez podział komórki. Jedna bakteria dzieli się i staje się dwiema bakteriami, dwie stają się czterema, cztery stają się ośmioma i tak dalej. Tempo podziału zależy od gatunku bakterii i panujących warunków. Potrzebne są: wystarczająca ilość składników odżywczych, odpowiednia temperatura i wilgotność. W sprzyjających warunkach z jednej bakterii ciągu ośmiu godzin może powstać ponad aż 16 milionów!
Wirusy w przeciwieństwie do bakterii nie są w stanie same się rozmnażać. Potrzebują to tego komórek gospodarza. Po wniknięciu do organizmu wirus atakuje odpowiednią komórkę i wstrzykuje w nią swoje DNA lub RNA. Powoduje to zmianę trybu pracy komórki – od tej pory będzie ona produkować kopie wirusa. Proces ten czasami powoduje zniszczenie zaatakowanej komórki.
Szkodliwość
Z milionów gatunków bakterii tylko niewielka ilość powoduje infekcje u ludzi. Gatunki takie są nazywane bakteriami chorobotwórczymi. O wiele więcej bakterii jest neutralnych albo nawet pomocnych. Istnieją bakterie, które pomagają nam przetrawić jedzenie, oczyszczają jelita ze zbędnych i szkodliwych metabolitów lub stymulują trawienie. W samych jelitach występuje nawet do 2000 gatunków bakterii, a każda z nich odgrywa inną rolę w organizmie. Drobnoustroje w ludzkim organizmie mogą ważyć nawet do 2 kg! Tak naprawdę w ludzkim organizmie jest więcej komórek bakteryjnych niż ludzkich.
Wirusy są pasożytnicze, co oznacza, że większość z nich nie przynosi nam żadnych korzyści. Do rozmnażania, wirus potrzebuje komórek atakowanego organizmu. Oznacza to, że wirus osłabia lub nawet zabija taką komórkę, co w konsekwencji może doprowadzić do śmierci nosiciela. Na szczęście z dużą częścią szkodliwych wirusów jest w stanie rozprawić się układ odpornościowy.
Wiroterapia
Na szczęście nauka posuwa się naprzód i pojawiła się możliwość wykorzystania wirusów z korzyścią dla nas. Jedną z najbardziej obiecujących gałęzi medycyny jest tzw. wiroterapia. Wiroterapia wykorzystuje specjalnie zaadaptowane wirusy do leczenia raka i chorób ośrodkowego układu nerwowego. Wirus jak już wspomnieliśmy ma tylko jeden cel – dostać się do komórki gospodarza i przeprogramować ją, tak aby stała się fabryką wirusów. W pewnym sensie wirus jest posłańcem przekazującym wiadomość adresatowi, którym jest konkretny typ komórki. Naukowcy potrafią jednak zmienić zarówno treść wiadomości, jak i adresata. Odpowiednio zmodyfikowane wirusy mogą wyleczyć chorą komórkę. W ten sposób wirusy mogą stać się lekarstwem na raka i inne ciężkie choroby.
Leczenie
Większość bakterii leczy się przy pomocy antybiotyków. Leki te działają na dwa sposoby. Istnieją antybiotyki, które zabijają bakterie i takie, które ograniczają możliwości rozmnażania się bakterii. Antybiotyki nie są skuteczne w przypadku infekcji wirusowych.
W przypadku infekcji wirusowych leczenie zwykle koncentruje się na łagodzeniu objawów choroby, podczas gdy organizm pracuje nad usunięciem infekcji. Istnieją lekarstwa antywirusowe, ale lekarze przepisują je stosunkowo rzadko. Najskuteczniejszą znaną metodą walki z wirusami są szczepienia.
Źródła:
https://microbiologyinfo.com/different-size-shape-and-arrangement-of-bacterial-cells/
https://imb.uq.edu.au/article/2020/04/difference-between-bacteria-and-viruses
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/qa/how-do-viruses-differ-from-bacteria
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/bacterial-and-viral-infections
https://www.news-medical.net/health/What-is-Virotherapy.aspx
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/virotherapy
