Wyobraź sobie, że patrzysz na ciemny kształt unoszący się w wodzie. To aligator czy krokodyl? Różnice bywają subtelne, ale kilka detali pozwala szybko rozstrzygnąć zagadkę.
Jaka jest różnica między aligatorem a krokodylem?
Dla niewprawnego oka krokodyle i aligatory wyglądają tak samo, jednak są między nimi spore różnice. U krokodyla przy zamkniętym pysku zwykle widać dolne zęby — zwłaszcza charakterystyczny czwarty ząb żuchwy. Widać to na poniższym zdjęciu. U aligatora dolne zęby na ogół chowają się pod szeroką górną szczęką. Pysk krokodyla jest zwykle węższy i bardziej spiczasty (litera V), a aligatora — szerszy i zaokrąglony (litera U). Różnią je także preferencje środowiskowe: krokodyle lepiej tolerują wodę słonawą, aligatory trzymają się głównie wód słodkich.
U aligatorów zęby najczęściej się chowają.
Choć w języku potocznym często wrzucamy je do jednego worka, aligatory i krokodyle należą do innych rodzin: aligatory do Alligatoridae (m.in. aligator amerykański i bardzo rzadki aligator chiński), a krokodyle do Crocodylidae (kilkanaście gatunków na różnych kontynentach). Zewnętrznie bywają podobne, ale ich budowa i przystosowania ekologiczne różnią się na tyle, że w większości sytuacji da się je odróżnić bez specjalistycznej wiedzy.
Siedlisko
Krokodyle posiadają sprawne gruczoły solne na języku, które pomagają usuwać nadmiar soli. Dzięki temu dobrze znoszą wodę słonawą, bywają spotykane w ujściach rzek, mangrowiach, a niektóre gatunki zapuszczają się nawet w rejony przybrzeżne. Aligatory z kolei preferują wodę słodką: rzeki, bagna, jeziora, rozlewiska. Mogą bywać widywane w wodzie słonawej, ale na ogół nie tak dobrze ją tolerują jak krokodyle.
Ciekawostka geograficzna: Floryda jest jedynym miejscem na świecie, gdzie aligatory i krokodyle współwystępują na wolności — przede wszystkim na obszarze Everglades.
Kolor i skóra — pomocne, ale zdradliwe
Kolejnym znakiem rozpoznawczym jest kolor skóry. Często mówi się, że aligatory wyglądają na ciemniejsze, a krokodyle na jaśniejsze. W praktyce barwa bywa myląca: zależy od oświetlenia, głębokości wody, osadu i glonów (aligatory potrafią wręcz „zielenieć” od porastających je drobinek). Warto traktować kolor jedynie jako wskazówkę pomocniczą.
Zachowanie i bezpieczeństwo
Zarówno aligatory, jak i krokodyle potrafią być niebezpieczne — zwłaszcza kiedy bronią terytorium lub gniazda. W kontaktach z człowiekiem krokodyle uchodzą przeważnie za bardziej terytorialne i agresywne, ale nie jest to reguła bez wyjątków. Zasady ostrożności są podobne dla obu grup: zachowuj dystans, nie dokarmiaj, nie prowokuj, a w miejscach, gdzie występują, trzymaj się oznakowanych ścieżek i zaleceń lokalnych służb.
A teraz mała losowa ciekawostka: słynna scena biegu po krokodylach w bondowskim filmie „Żyj i pozwól umrzeć” (Live and Let Die) została zrealizowana naprawdę — wykonał ją kaskader Ross Kananga. Jest to jedna z najbardziej pamiętnych scen kaskaderskich w historii kina akcji.
Kaskader musiał powtarzać ujęcie kilka razy.
Jeśli ciekawi Cię pochodzenie powiedzenia „krokodyle łzy” i to, czy gady naprawdę „płaczą”, zajrzyj do naszego artykułu o historii frazy i naukowym tle tego zjawiska.
Źródła:
https://www.britannica.com/animal/alligator
https://www.britannica.com/animal/crocodile-order/Evolution-and-classification
pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7152205/
https://nationalzoo.si.edu/animals/american-alligator
Poliglota za dychę