Kim jest Alan Smithee? - Porcja Wiedzy

O tytuł najgorszego reżysera wszech czasów może powalczyć wielu „utalentowanych” twórców. Mamy eksperta od psucia adaptacji gier komputerowych, Uwe Bolla, klasyka lat 60. Eda Wooda, amatora-samouka Tommy’ego Wiseau i wielu innych. Jednak, jeśli chodzi o ilość nakręconych dzieł, żadne z nich nie może równać się z legendą Hollywood — Alanem Smithee. Na jego koncie znajduje się ponad 60 bardzo złych filmów. Kim jest ten geniusz złego gustu?

Podczas kręcenia filmu ścierają się ze sobą bardzo potężne siły. Teoretycznie największą władzę na planie ma reżyser, jednak w praktyce podlega on wytwórni i producentom. Wytwórnie nierzadko próbują wpływać na reżyserów, aby przeforsować zupełnie inną wizję filmu. Reżyser próbuje nakręcić ponure dzieło, podczas gdy wytwórnia chce, aby film miał niską kategorię wiekową. Reżyser pragnie rozmachu, jednak producent chce przyoszczędzić. Nie wspominając nawet o kapryśnych aktorach, którzy potrafią zrujnować produkcję filmu. Reżyser dwoi się i troi, aby pogodzić własną wizję z wymaganiami innych, jednak czasami nawet najlepsze wysiłki nie pomagają i gotowe dzieło ma niewiele wspólnego z planowanym filmem. Wtedy na scenę wkracza Alan Smithee.

Śmierć Rewolwerowca

Przed 1968 r. przepisy Amerykańskiej Gildii Reżyserów nie zezwalały na używanie pseudonimów. Celem była ochrona reżyserów przed producentami, którzy mogli w ten sposób szantażować niewygodnych sobie podwładnych. Nie zrobisz filmu po naszemu, to usuniemy cię z napisów. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1969 roku, gdy powstał film Śmierć rewolwerowca w reżyserii Roberta Tottena. W trakcie kręcenia filmu aktor Richard Widmark wymusił zatrudnienie nowego reżysera — Dona Siegela. Siegel spędził na planie 10 dni, podczas gdy Totten aż 25. Siegel uznał więc, że zaszczyt bycia reżyserem przypada Tottenowi, ten jednak odmówił. Sprawa trafiła na wokandę gildii. Komisja rozpatrująca spór uznała, że film nie reprezentuje wizji twórczej żadnego z reżyserów. Z tego powodu gildia zdecydowała, że reżyserem zostanie fikcyjny Alan Smith. Jednak gdy okazało się, że istnieje już kilku reżyserów o takim nazwisku, nazwisko zmieniono na Smithee. W ten sposób powstał kozioł ofiarny, który miał od tej poro brać na siebie odpowiedzialność za filmy, których nie chcą uznać ich twórcy.

Dlaczego przejście pod drabiną ma przynosić pecha?

O ironio krytycy chwalili film. W zachwyt wpadł nawet słynny krytyk Roger Ebert. Śmierć rewolwerowca został jednym z lepiej ocenianych filmów 1969 roku. Precedens spowodował, że w kolejce do gildii ustawiła się kolejka chętnych, do usunięcia swojego nazwiska z napisów. Wkrótce Alan Smithee stał się standardem branżowym. Z nazwiska skorzystali reżyserzy dziesiątek filmów.

HELLRAISER 4 BLOODLINE alan smithee — Marketingowcy starają się ukryć nazwisko niewygodnego reżysera, gdyż zapowiada ono kiepski film

An Alan Smithee Film: Burn Hollywood Burn

Chociaż Smithee miał być branżowym sekretem, szybko stał się tajemnicą poliszynela. W 1997 powstał film An Alan Smithee Film: Burn Hollywood Burn (znany pod polskim tytułem Spalić Hollywood). Film opowiada o reżyserze Alanie Smithee, który jest niezadowolony ze swojego dzieła do tego stopnia, że postanawia się go wyrzec, jednak gildia w zastępstwie oferuje mu jedynie jego własne nazwisko. Reżyserem filmu jest Arthur Hiller. Największą ironią jest fakt, że Hiller na skutek nacisków studia wyrzekł się filmu i film o Alanie Smithee otrzymał nazwisko fikcyjnego reżysera. Zamieszanie wokół filmu spowodowało, że nazwisko Smithee stało się mainstreamowe. Z tego powodu gildia zrezygnowała z jego używania. Od tej pory reżyserzy sami wybierają pseudonim, pod jakim ich film zostanie wydany. Reżyser filmu Supernova, Walter Hill, wybrał pseudonim Thomas Lee, a filmu Miłość przez przypadek, David O. Russell, Stephena Greene’a.