Zwykłe muśnięcie kartką, a palec pali i pulsuje przy każdym ruchu. Dlaczego tak mikroskopijne nacięcie potrafi boleć bardziej niż niejedna większa rana?
Dlaczego skaleczenie palca papierem jest bolesne?
Powodów jest kilka, a ból po skaleczeniu palca papierem jest kombinacją ich wszystkich. Po pierwsze dłonie są złożonymi instrumentami sensorycznymi i jest na nich mnóstwo włókien nerwowych zwanych nocyceptorami (receptory bólowe). Odpowiadają one za odczuwanie temperatury i uszkodzenia tkanek, a w rękach (w szczególności palcach) jest ich więcej niż w innych częściach ciała. Skaleczenie palca papierem, papier podrażnia więcej nocyceptorów niż gdybyśmy się zacięli w łydkę.
Po drugie krawędź kartki papieru nie jest gładka i ostra jak krawędź żyletki, tylko chropowata. Gdy nóż tnie skórę, pozostawia stosunkowo proste nacięcie, natomiast papier się wygina i powoduje dodatkowe mikroskopijne uszkodzenia skóry. Elastyczność papieru ma też inny negatywny efekt. Papier powoduje płytsze rany w porównaniu do innych skaleczeń. Płytkie nacięcie powoduje mniejszy ubytek krwi, a czasami jego brak. Bez skrzepu krwi nerwy wokół cięcia są narażone na działanie powietrza i innych czynników drażniących, co może sprawić, że ból staje się bardziej zauważalny i długotrwały.
Po trzecie papier jest nasączony różnego rodzaju chemikaliami, które dostają się do rany i dodatkowo ją podrażniają. Gdyby rana krwawiła obficie, wypłukałaby te substancje; niestety w przypadku wspominanego już płytkiego nacięcia chemikalia pozostają w ranie.
Po czwarte niezależnie od tego, czym się zajmujemy, nie możemy sobie pozwolić na luksus nieużywania ręki. Zawsze mamy mnóstwo rzeczy do zrobienia, więc skóra wciąż się porusza, a rana jest podrażniana, co opóźnia gojenie i przedłuża ból.
Po piąte w skaleczeniu po papierze często pozostają mikrowłókna i zadziory celulozy, które mogą działać jak drobny ciała obce — drażnią brzegi rany i podtrzymują stan zapalny, przez co ból powraca przy każdym dotyku.
Aby złagodzić dolegliwości skaleczenia palca papierem:
- przemyj ranę bieżącą wodą z delikatnym mydłem, żeby wypłukać mikrowłókna i resztki chemikaliów,
- osusz i nałóż niewielki opatrunek (np. cienki plaster lub hydrożel), który osłoni nocyceptory przed powietrzem,
- jeśli szczypie, unikaj preparatów na bazie alkoholu — lepiej sprawdzi się zwykła woda i czysty opatrunek,
- ogranicz zginanie palca przez kilka godzin, by brzegi rany szybciej się „uspokoiły”.
Małe nacięcia goją się zwykle szybko, ale to, jak bardzo potrafią boleć, to wypadkowa bardzo czułych nerwów, chropowatej krawędzi papieru i nieustannego używania rąk.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Nocyceptor
https://wonderopolis.org/wonder/why-does-a-paper-cut-hurt-so-much